Egzekucja komornicza – sprawdź, co może, a czego nie może komornik sądowy

Autor: Przegląd | 26 października, 2021

Egzekucja komornicza jest ostatnim etapem procesu egzekwowania długu. W artykule wyjaśnimy, na czym polega. Podpowiemy także, jakie są kompetencje komornika i jakie składniki majątku dłużnika może zająć, aby pozyskać środki finansowe na spłatę zadłużenia.

Jeśli płatnik nie wywiązuje się ze swoich zobowiązań płatniczych w terminie, istnieje ogromne prawdopodobieństwo, że prędzej czy później wierzyciel rozpocznie procedurę windykacyjną. Jej pierwszym etapem będzie windykacja miękka, mająca na celu nawiązanie porozumienia i wypracowanie dogodnych dla obu stron warunków spłaty. Jeśli takie działania nie przyniosą oczekiwanych rezultatów, przystąpi do bardziej radykalnych i surowszych dla dłużnika działań. Ten etap zwany twardą windykacją uwzględnia m.in. wpisanie danych dłużnika do rejestru dłużników (np. BIG InfoMonitor), skierowanie sprawy do profesjonalnej firmy windykacyjnej czy przekazanie jej na drogę postępowania sądowego. Jeśli roszczenia wierzyciela okażą się zasadne, sąd wyda nakaz zapłaty lub wyrok. Ten opatrzony klauzulą wykonalności stanie się podstawą do przekazania sprawy komornikowi i rozpoczęcia egzekucji komorniczej. Czym jest w praktyce egzekucja komornicza?

Egzekucja komornicza, czyli…?

Egzekucja komornicza jest ostatnim etapem procesu egzekwowania długu. Jej głównym celem jest ściągnięcie z majątku dłużnika środków finansowych potrzebnych do spłaty zadłużenia. Podstawą do rozpoczęcia egzekucji komorniczej powinien być wydany przez sąd tytuł egzekucyjny opatrzony klauzulą wykonalności. Osobą, która realizuje egzekucję komorniczą, jest komornik sądowy.

Kim jest komornik?

Komornik sądowy jest funkcjonariuszem publicznym działającym przy sądzie rejonowym. Podstawą wykonywania zawodu komornika jest ustawa z dnia 22 marca 2018 r. o komornikach sądowych oraz ustawa z dnia 28 lutego 2018 r. o kosztach komorniczych, które zastąpiły ustawę z dnia 29 sierpnia 1997 r. Wbrew obiegowej opinii to nie komornik, lecz wierzyciel jest odpowiedzialny za to, z jakich składników majątku przeprowadzi egzekucję. W ramach wykonywanych obowiązków komornik doprowadza jedynie do realizacji określonego orzeczenia sądu. Mówiąc prościej – wykonuje jedynie zlecone mu przez wierzyciela i potwierdzone wyrokiem (lub nakazem) sądu obowiązki.

Co może zająć komornik?

Aby wyegzekwować środki na spłatę długu, komornik może zająć:

• zgromadzone na kontach bankowych dłużnika pieniądze;
• część wynagrodzenia dłużnika z tytułu umowy o pracę;
• część lub całość wynagrodzenia z tytułu umów cywilnoprawnych;
• część renty, emerytury oraz dochodów z innych tytułów,
• należące do dłużnika ruchomości (np. samochód) i nieruchomości (np. mieszkanie).

Czy w toku egzekucji może zająć również rzeczy, które należą do dłużnika jedynie w części?

Czy komornik może zająć rzeczy nienależące do dłużnika?

Na to pytanie trudno odpowiedzieć jednoznacznie. Wszystko zależy bowiem od okoliczności oraz składników majątku dłużnika.

Jeśli dłużnik jest najemcą nieruchomości

Jeśli dłużnik jest najemcą nieruchomości, prawo pozwala komornikowi zająć znajdujące się w niej ruchomości, nawet jeśli nie należą one do dłużnika, lecz do wynajmującego. Podobna zasada dotyczy użytkowanych przez nieuczciwego płatnika ruchomości. Jeśli w jego garażu stoi auto, motocykl lub rower, komornik będzie miał prawo je zająć. Także wtedy, jeśli ich właścicielem jest inny podmiot. <<<

Czy właściciele przedmiotów zajętych przez komornika mogą dochodzić swoich praw, aby odzyskać utracone ruchomości? Na szczęście tak. W tym celu powinni wezwać wierzyciela do zwolnienia przedmiotów, a następnie – wnieść powództwo interwencyjne do sądu powszechnego wraz z dowodami wskazującymi na przysługiwanie prawa własności rzeczy.

Jeśli dłużnik jest w związku małżeńskim ze wspólnotą majątkową

Jeśli dłużnik pozostaje w związku małżeńskim ze wspólnotą majątkową, wydany przez sąd tytuł wykonawczy daje komornikowi podstawę do zajęcia ruchomości i nieruchomości wchodzącej w skład małżeńskiego majątku wspólnego. Co ważne, taki dokument umożliwia wyłącznie zajęcie rzeczy. Aby zrealizować kolejne czynności egzekucyjne, komornik będzie musiał uzyskać tytuł wykonawczy wobec drugiego małżonka. Sąd nada go, jeśli wierzyciel wykaże, że wierzytelność powstała z czynności prawnej dokonanej za zgodą małżonka dłużnika.

Jeśli przedmiot jest własnością kilku osób

Czy komornik może zająć nieruchomość lub ruchomość, która jest przedmiotem współwłasności? Zapisy kodeksu postępowania cywilnego dają komornikowi możliwość zajęcia przedmiotu, który jest przedmiotem współwłasności, a następnie spieniężenia go w celu uzyskania potrzebnych do spłaty długu środków finansowych. Sprzedaż jest jednak możliwa wyłącznie w części należącej do dłużnika. Potencjalny nabywca nie może więc kupić całego przedmiotu, lecz tylko jego ułamek.