Geniusz Isaaca Newtona

Geniusz Isaaca Newtona

Newton, Sir Isaac; English physicist and mathematician. Woolsthorpe near Grantham 4.1.1643 ? Kensington 31.3.1727. I.Newtong using a prism to break white light into spectrum. Hand-colored engraving of a 19th-century illustration

Był bystrym młodzieńcem, ale nie przejawiał oznak talentu matematycznego, szkolne sprawozdania opisują go jako ucznia leniwego W 1696 r. Mennica Królewska, odpowiedzialna za bicie angielskich monet, zyskała nowego nadzorcę, Isaaca Newtona. Otrzymał on to stanowisko dzięki patronatowi hrabiego Halifax, Charlesa Montagu, który w tamtym czasie pełnił funkcję lorda skarbu – odpowiednika ministra finansów. Newtonowi przydzielono zadanie renowacji pieniądza Korony. W tym czasie brytyjski system monetarny był w opłakanym stanie. Newton oszacował, że ok. 20% monet będących w obiegu to albo podróbki, albo monety przycięte – z ich brzegów ścinano cienkie skrawki złota lub srebra, aby przetopić je i sprzedać. (…) Jako profesor matematyki w katedrze Lucasa Uniwersytetu Cambridge nowy kurator mennicy był oderwanym od rzeczywistości akademikiem, który większość życia poświęcił tak ezoterycznym dziedzinom, jak matematyka, fizyka i alchemia. Był też autorem religijnych traktatów na temat interpretacji Biblii i oszacował moment Stworzenia na 4000 r. p.n.e. Jego udokumentowana kariera w służbie publicznej była nad wyraz skromna. W latach 1689-1690 był członkiem parlamentu z ramienia Uniwersytetu Cambridge i miał też być nim w latach 1701-1702, ale twierdzono, że jego jedyny wkład w debaty parlamentarne polegał na wygłoszeniu spostrzeżenia, że w sali obrad jest zimno, oraz wynikającej z niego prośby o zamknięcie okien. Łatwo więc było przyjąć założenie, że po zdobyciu intratnej posady dzięki politycznym koneksjom Newton będzie zwykłym popychadłem. Nic bardziej mylnego, o czym na przestrzeni kilku następnych lat przekonało się 28 skazanych fałszerzy monet. Newton zaangażował się w zbieranie dowodów ze zręcznością godną Sherlocka Holmesa. Przebierał się za bywalców podrzędnych tawern, szpiegował klientów, obserwował działalność kryminalną. Zdając sobie sprawę, że największą przeszkodą w skutecznym ściganiu przestępców jest zawiła natura angielskiego prawa, zdał się na starożytne zwyczaje i precedensy prawne. Stanowisko sędziego pokoju charakteryzowało się dostateczną mocą prawną, można było stawiać w stan oskarżenia, przesłuchiwać świadków, w dużej mierze pełniąc funkcję sędziego orzekającego i ławy przysięgłych. Tak więc Newton doprowadził do tego, że mianowano go sędzią pokoju we wszystkich hrabstwach przyległych do Londynu. W ciągu 18 miesięcy, począwszy od lata 1698 r., przesłuchał ponad 100 świadków, podejrzanych i informatorów, doprowadzając do wspomnianych wcześniej 28 wyroków skazujących. Dowiedzieliśmy się o tym przypadkowo, ponieważ Newton zostawił projekt pisma na ten temat we własnym egzemplarzu napisanego przez siebie arcydzieła „Principia”, w którym zawarł podstawy fizyki matematycznej, formułując zasady dynamiki i prawo powszechnego ciążenia, oraz pokazując, jak objaśniają one szeroki zakres zjawisk naturalnych. Opowieść ta pokazuje, że kiedy Newton skupiał się na jakimś zadaniu, zwykle osiągał wspaniałe rezultaty, może z wyjątkiem alchemii i zapewne też poza badaniami nad Biblią. Ostatecznie został kuratorem Mennicy Królewskiej, prezesem Towarzystwa Królewskiego, a w 1705 r. otrzymał z rąk królowej Anny tytuł szlachecki. Jego największe zasługi dla ludzkości związane są jednak z matematyką i fizyką. Wynalazł rachunek różniczkowy i całkowy, a następnie wykorzystał go do sformułowania podstawowych praw przyrody, z których wydedukował, jak pokazuje to tytuł trzeciej księgi dzieła „Principia – O systemie świata” – jak działa Wszechświat. Jego początki były jednak dużo skromniejsze. • Newton urodził się w Boże Narodzenie 1642 r. Przynajmniej taka była data, gdy przyszedł na świat. Obowiązywał wtedy jeszcze kalendarz juliański, a kiedy został zastąpiony kalendarzem gregoriańskim, słynnym z powodu swych „zgubionych dni”, za oficjalną datę narodzin przyjęto 4 stycznia 1643 r. (…) Ojciec przyszłego uczonego, również noszący imię Isaac, zmarł dwa miesiące przed narodzinami syna. (…) Matka, Hannah (z domu Ayscough), zarządzała farmą. Kiedy Isaac miał dwa lata, ponownie wyszła za mąż. (…) Ojczym zmarł w 1653 r. Isaac zaczynał właśnie naukę we Free Grammar School w Grantham, gdzie zamieszkał u rodziny Clarke’ów. William Clarke był aptekarzem, a jego dom znajdował się naprzeciw George Inn. Newton stał się sławny w miasteczku za sprawą swoich dziwnych wynalazków i urządzeń mechanicznych. Kieszonkowe wydawał na narzędzia i zamiast się bawić, budował z drewna różne rzeczy – domki dla lalek z myślą o dziewczynkach,

Ten artykuł przeczytasz do końca tylko z aktywną subskrypcją cyfrową.
Aby uzyskać dostęp, należy zakupić jeden z dostępnych pakietów:
Dostęp na 1 miesiąc do archiwum Przeglądu lub Dostęp na 12 miesięcy do archiwum Przeglądu
Porównaj dostępne pakiety
Wydanie: 13/2019, 2019

Kategorie: Sylwetki