Gwiezdne wojny Azteków

Gwiezdne wojny Azteków

W Meksyku odkryto reliefy przedstawiające kult krwawego bóstwa Meksykańscy archeolodzy odnaleźli u stóp Wielkiej Świątyni w dawnej stolicy Azteków Tenochtitlán kamienne płyty, pokryte tajemniczymi płaskorzeźbami. Reliefy przedstawiają mit Huitzilopochtli – boga wojny i Słońca.Huitzilopochtli oznacza Niebieski Koliber Lewej Strony (lewej, czyli południowej strony świata). Nazywano go także Turkusowym Księciem. Był najważniejszym bóstwem i opiekunem Azteków, którzy w jego imieniu dokonywali podbojów. Huitzilopochtli łaknął krwi, więc kapłani zabijali na szczycie piramidy tysiące jeńców, rozcinali im piersi i wyrywali bijące jeszcze serca. Kamienne płyty 23 płyty o wymiarach 40 cm na50 cm wykonane są z szarej i czerwonej skały wulkanicznej. Jak powiedział kierujący wykopaliskami Raúl Barrera, reliefy są szczególnie cenne, ponieważ to pierwsze wyobrażenia azteckich mitów znalezione w świętym okręgu: „Te płaskorzeźby są formą pisma. Opowiadają o gwiezdnych wojownikach, wojnach, jeńcach i ofiarach z ludzi”.Podstawą Templo Mayor była 30-metrowa cztero-  lub pięciostopniowa piramida, na którą prowadziły strome schody. Na szczycie wznosiły się bliźniacze świątynie – po lewej stronie błękitno-białe sanktuarium boga deszczu Tlaloca, po lewej – czerwono-biała świątynia Huitzilopochtli. Świątynię zbudowano w siedmiu fazach – każdy aztecki władca wznosił piramidę wyżej. Jak się wydaje, płaskorzeźby powstały podczas czwartej fazy budowy za Moctezumy I(1440-1469).Na reliefach można zobaczyć węże z otwartymi pyskami oraz gwiezdnego wojownika trzymającego chimalli (tarczę) i broń miotającą strzały. Przedstawieni zostali także mężczyzna ze ściętą głową ozdobioną pióropuszem oraz jeniec wojenny. Ten drugi ma ręce związane za plecami, a z oka spływa mu łza. Na płaskorzeźbach widoczne są ornamenty, które zapewne symbolizują płynącą krew. Słońce zwycięża księżyc Reliefy z pewnością nawiązują do mitu narodzin Huitzilopochtli. Aztekowie wierzyli, że był on synem Coatlicue, Tej w Spódnicy z Węży. Ciało bogini Ziemi Coatlicue pokrywały bowiem węże, ludzkie dłonie, serca i zwierzęce pazury. Coatlicue była matką 400 braci – Niezliczonych Gwiazd. Urodziła także Coyolxauhqui, Tę z Wydętymi Ustami, wojowniczkę, boginię Księżyca. Pewnego dnia Coatlicue, stojąc na szczycie Coatepec, czyli Wężowej Góry, zaszła w ciążę za sprawą kłębka ptasich piór ukrytego pod spódnicą. Coyolxauhqui uznała za hańbę odmienny stan matki, która nie obcowała z mężczyzną, i podburzyła przeciw niej i dziecku Niezliczone Gwiazdy. Księżyc i Gwiazdy wyruszyły więc w pełnym uzbrojeniu, aby zabić matkę i płód w jej łonie. Huitzilopochtli wyskoczył jednak na spotkanie wrogów, już silny i sprawny, uzbrojony w Ognistego Węża. Pokonał starszą siostrę, obciął Coyolxauhqui głowę i rzucił ją ku niebu, gdzie zmieniła się w tarczę księżyca. Potem zgładził lub przepędził gwiezdnych braci.Huitzilopochtli utożsamiany jest ze Słońcem, a walka ma wymiar kosmiczny, obrazuje zwycięstwo Słońca nad Gwiazdami i Księżycem, ciałami niebieskimi nocy. U stóp Wielkiej Świątyni znajdował się okazały kamienny dysk, przedstawiający boginię Coyolxauhqui, gdy pada pod ciosem brata. Bogini Księżyca została ukazana jako wojownik z dzwoneczkami. Jej głowę zdobią orle insygnia, w uszach ma przetyczki i kuleczki z piór, symbolizujące jej rytualną śmierć.Bogini stała się dla Azteków Niebiańską Księżniczką, jednym ze złowrogich żeńskich duchów. Świadczą o tym kły i twarze na jej kolanie, łokciu i na podeszwie sandała. U pasa konającej Coyolxauhqui zwisa czaszka, a wokół jej bioder wiją się węże. Oznacza to, że była także boginią Ziemi.Zwycięski Huitzilopochtli nakazał Aztekom porzucenie legendarnej ojczyzny – Aztlán (co w języku nahuatl oznacza Biała Ziemia na Środku Wody). Lud ten mówił o sobie Mexica – Znak Boga. Nazwę Aztekowie od krainy Aztlán nadali mu hiszpańscy konkwistadorzy. Turkusowy Książę poprowadził Azteków w Dolinę Meksyku nad jezioro Texcoco. Tam zobaczyli znak zesłany przez bóstwo – orła na opuncji, pożerającego węża. Zrozumieli, że w tym miejscu będzie ich nowa siedziba. Na brzegu jeziora Texcoco założyli w 1325 r. Tenochtitlán (Texcoco zostało osuszone, obecnie w tym miejscu znajduje się stolica współczesnego Meksyku). Huitzilopochtli, którego atrybutami są koliber i ogień, przemówił do wodzów: „Moim powołaniem i zadaniem jest wojna. Muszę mieć baczenie i toczyć walki ze wszystkimi narodami, i to bez litości!”. Masakry na piramidzie Jako bóg Słońca Huitzilopochtli rodził się codziennie o świcie,

Ten artykuł przeczytasz do końca tylko z aktywną subskrypcją cyfrową.
Aby uzyskać dostęp, należy zakupić jeden z dostępnych pakietów:
Dostęp na 1 miesiąc do archiwum Przeglądu lub Dostęp na 12 miesięcy do archiwum Przeglądu
Porównaj dostępne pakiety
Wydanie: 2012, 32/2012

Kategorie: Świat