Jak zapobiegać kaszlowi krtaniowemu?

Autor: Przegląd | 24 maja, 2024

Zarówno dzieci, jak i dorośli mogą chorować na różne dolegliwości układu oddechowego. Często powodują one odruch kaszlu, który jest naturalną reakcją obronną organizmu, jednak może być uciążliwy i męczący. Jak sobie radzić w takim przypadku i czy warto stosować syrop na kaszel krtaniowy? Jakie domowe sposoby można wdrożyć, aby złagodzić nieprzyjemne objawy i im zapobiegać? Sprawdź.

Charakterystyka kaszlu krtaniowego

Kaszel – ze względu na charakter – może być wilgotny, suchy lub szczekający. Zwykle jest związany z infekcjami górnych dróg oddechowych, choć może mieć także inne przyczyny (np. refluks żołądkowy, podrażnienie toksynami, nowotwór). Kaszel krtaniowy jest często postrzegany rodzaj kaszlu suchego, czyli zwykle nie powoduje potrzeby odkrztuszania wydzieliny. [1]

Kaszel krtaniowy to częsty objaw zwłaszcza u dzieci i niemowląt, jednak może on wystąpić również u dorosłych.

Przyczyny kaszlu krtaniowego (szczekającego)

U dzieci w przedziale wiekowym od 6. miesiąca do 5. roku życia jest diagnozowana szczególna postać zapalenia krtani objawiającą się kaszlem szczekającym. Jest to ostre podgłośniowe zapalenie krtani wywołane przez wirusy — m.in. wirus grypy, wirusy paragrypy oraz RSV. Znacznie  rzadziej odpowiada za nie nie bakteria Mycoplasma Pneumoniae. Chorobę określa się także pseudokrupem lub krupem wirusowym. [2] Charakterystyczny jest kaszel szczekający połączony często ze stridorem, czyli świstem krtaniowym (charakterystyczny świst wdechowy). [1]

Kaszel krtaniowy u dzieci i dorosłych może również być objawem alergii wziewnej. Jest to także obronny odruch dróg oddechowych wynikający z obecności ciała obcego. [2]

Natomiast najczęstszą przyczyną suchego kaszlu krtaniowego u dorosłych jest [2]:

• choroba refluksowa przełyku;
• nadużywanie głosu np.: u nauczycieli, przyczyniające się do powstania guzków na fałdach głosowych;
• narażenie na czynniki drażniące np.: wdychanie dymu tytoniowego, chemikaliów;
• rak krtani.

Kaszlowi przypominającemu szczekanie psa może towarzyszyć także chrypka.

Z kolei kaszlową postać astmy sugeruje kaszel występujący  w czasie lub po wysiłku, emocjach (śmiech, płacz), w kontakcie z zimnym powietrzem i podczas snu. Suchy kaszel krtaniowy jest typowy dla nieżytów górnych dróg oddechowych. Refluks żołądkowo-przełykowy można podejrzewać, gdy kaszel występuje po posiłku albo w czasie snu. [1]

Jak diagnozuje się przyczynę kaszlu szczekającego?

W ustaleniu przyczyny kaszlu istotny jest dokładny wywiad, a także [1]:

• ocena towarzyszących objawów kaszlu krtaniowego (czy występuje z dusznością, utrudnionym oddychaniem, katarem, przeziębieniem itp.),
• badanie fizykalne ze szczególnym uwzględnieniem oceny laryngologicznej,
• badania dodatkowe,
• diagnostyka różnicowa.

Uwzględnienie wieku chorego może ułatwić diagnozę. Przebywanie dzieci w dużych zbiorowiskach (żłobki, przedszkola, szkoły) zwiększa ryzyko infekcji górnych dróg oddechowych. Nie można też pomijać wpływu narażenia chorego na dym tytoniowy czy toksyczne opary. [1]

Leczenie kaszlu krtaniowego

Jak leczyć męczący kaszel, który pojawia się u dzieci i u dorosłych? Zarówno ostre nieżytowe zapalenie krtani, jak i ostre podgłośniowe zapalenie krtani są infekcjami wirusowymi. Leczenie ma więc charakter jedynie objawowy, ponieważ antybiotyki nie są skuteczne. [2] Można podawać preparaty z substancją aktywną ambroksol jak Deflegmin [3], który zwiększa wydzielanie śluzu w drogach oddechowych i poprawia jego transport. Dzięki temu ułatwia odkrztuszanie i łagodzi kaszel.

W leczeniu farmakologicznym zastosowanie mają także [2]:

• nebulizacje (inhalacje) z 0,9% soli fizjologicznej, które zadbają o nawilżanie dróg oddechowych;
• standardowe leki o działaniu przeciwzapalnym i przeciwgorączkowym.

W przypadku duszności może być konieczność zastosowanie sterydów — dożylne, doustne lub wziewne podanie. W skrajnych przypadkach  lekarz może podać adrenalinę w nebulizacji.

Jak zapobiegać kaszlowi krtaniowemu?

Kaszel krtaniowy jest częstym objawem, dlatego trudno wyeliminować wszystkie czynniki, które mogą go wywoływać. Natomiast w profilaktyce bardzo istotną rolę odgrywają następujące aspekty [2]:

• odpoczynek głosowy — szczególnie ważny u nauczycieli, wokalistów, aktorów i innych osób, które „pracują głosem”;
• prawidłowe nawodnienie — spożywanie odpowiedniej ilości płynów każdego dnia;
•  prawidłowa wilgotność powietrza zwłaszcza w zimie (warto stosować nawilżacz powietrza);
• dostęp do chłodnego powietrza – pomieszczenie należy często wietrzyć i nie dopuszczać do powstania „zaduchu”.

Kaszel u dzieci i dorosłych jest odruchem naturalnym, często pożądanym (np. w razie przedostania się ciała obcego do układu oddechowego). Nie należy zatem traktować go jako choroby samej w sobie i za wszelką cenę mu zapobiegać. Kaszel krtaniowy może jednak wskazywać na infekcje i schorzenia, dlatego zawsze warto go skonsultować z lekarzem, zwłaszcza jeśli utrzymuje się przez dłuższy czas. Jest to ważne szczególnie w przypadku dzieci do 5. roku życia.

Na zlecenie marki Deflegmin.

Źródła:

1. Szołdra-Seiler A., Szczekający kaszel u dziecka, Medycyna Praktyczna, Pediatria, 2012: https://www.mp.pl/pacjent/pediatria/lista/77112,szczekajacy-kaszel-u-dziecka
2. Zygmunt-Siembida E., Kaszel krtaniowy u dzieci i dorosłych – przyczyny, objawy, diagnostyka, leczenie, domowe sposoby, Wylecz to, 2023: https://wylecz.to/uklad-oddechowy/niezyt-nosa-domowe-sposoby-jak-leczyc-niezyt-nosa/
3. Deflegmin: https://deflegmin.pl/