Niwelator to jeden z najważniejszych elementów wyposażenia geodety. Jak sama nazwa wskazuje, urządzenie to służy do pomiaru niwelacji, czyli różnicy wysokości między dwoma punktami. Dawniej w powszechnym użytku były niwelatory libellowe. Z uwagi na utrudnienia w użytkowaniu (np. odwrócony obraz i konieczność każdorazowego poziomowania osi celowe), zostały jednak wyparte przez nowocześniejsze warianty. Jakie więc rodzaje niwelatorów znajdziemy dziś na rynku?
Niwelatory optyczne
Niwelatory optyczne, zwane również niwelatorami automatycznymi, do ustalania różnicy wysokości wykorzystują soczewki oraz pęcherzyk poziomiczy. Aby dokonać pomiaru, niwelator musi być ustawiony na statywie. Operator powinien wycelować urządzenie dokładnie w łatę mierniczą. Następnie odczytuje się wartości z niwelatora oraz z łaty i oblicza różnicę wysokości między nimi.
Najważniejszą zaletą niwelatorów optycznych jest niska w porównaniu do niwelatorów laserowych i cyfrowych cena. Zarówno na krótkich, jak i średnich dystansach zapewniają one precyzję pomiarów. Mogą działać nawet w trudnych warunkach pogodowych, a brak zasilania pozwala korzystać z nich bez względu na dostęp do sieci i możliwość naładowania akumulatorów.
Oczywiście nie są one pozbawione wad. W pierwszej kolejności wspomnieć należy o tym, że wymagają obsługi dwóch osób – jedna obsługuje niwelator, druga zaś pracuje z łatą. Ich obsługa wymaga ponadto dużego doświadczenia i umiejętności precyzyjnej kalibracji. Oprócz tego na dużych odległościach dokonywane z ich pomocą pomiary są mniej dokładne.
Niwelatory laserowe
Niwelatory laserowe emitują wiązkę lasera, tworząc widoczną linię poziomą lub pionową. Odczyt różnicy wysokości odbywa się za pomocą detektora umieszczonego na łacie, który wykrywa sygnał lasera i umożliwia automatyczny odczyt. Zapewniają szybkie i precyzyjne pomiary, sprawdzając się zarówno w pracach budowlanych, jak i geodezyjnych. Szeroki wybór niwelatorów optycznych i laserowych dostępny jest na https://pomiar24.pl/pl/produkty/1/niwelatory-18790.
Do ich zalet warto zaliczyć przede wszystkim wspomnianą szybkość pomiarów nawet na dużych odległościach i w trudnych warunkach terenowych. Są też łatwe w obsłudze, zapewniając bezproblemowy odczyt pomiaru i automatyczną niwelację, eliminująca konieczność ręcznej kalibracji.
Jeśli chodzi o wady niwelatorów laserowych, największe znaczenie ma większa podatność na zakłócenia w trudnych warunkach atmosferycznych, np. w przypadku mgły czy deszczu. Poza tym wymagają zasilania, co może być źródłem pewnych problemów, jeśli prace realizowane są bez dostępu do ładowania. Są też droższe od niwelatorów optycznych.
Niwelatory cyfrowe
Niwelatory cyfrowe (kodowe) to najbardziej zaawansowane narzędzia pomiarowe, eliminujące ryzyko błędów wynikających z ręcznego odczytu. Pomiar odbywa się poprzez wykonywanie zdjęć specjalnej łaty kodowej wyposażonej w unikalny kod kreskowy. Specjalne oprogramowanie automatycznie oblicza wówczas wysokość i odległości niwelatora od łaty.
Niwelatory cyfrowe są coraz chętniej wybierane przez geodetów i budowlańców ze względu na dokładność, szybkość oraz możliwość jednoczesnego odczytu wysokości i odległości. Urządzenia tego typu oferują też opcję zapisania danych pomiarowych i ich późniejszej analizy za pomocą zewnętrznego oprogramowania.
Najpoważniejszą wadą niwelatorów kodowych jest wysoka cena. Ich użytkownicy muszą też szczególnie dbać o łatę kodową, bo zabrudzenia lub uszkodzenia mogą uniemożliwić prawidłowy odczyt pomiarów. Warto wspomnieć również o wrażliwości na słabe warunki oświetleniowe.
Wybór odpowiedniego rodzaju niwelatora zależy od specyfiki wykonywanych zadań i dostępnego budżetu. Niwelatory optyczne są tanie i niezawodne, ale wymagają od operatora większych umiejętności. Niwelatory laserowe zapewniają zaś szybkość i wygodę pomiarów, ale mogą nie pracować wydajnie w trudnych warunkach atmosferycznych. Najnowocześniejszy i najdokładniejszy wariant do niwelatory cyfrowe, które jednak nie są tak rozpowszechnione jak optyczne i laserowe – głównie ze względu na wysokie ceny.
Odpowiedz na treść artykułu lub innych komentarzy