Rok Miłosza jest tylko cieniem Roku Chopina. Więcej książek ukaże się za granicą niż w kraju W wydawniczą oprawę Roku Czesława Miłosza w 100-lecie urodzin poety zaangażowało się kilka oficyn, wśród których – przynajmniej jeśli idzie o rangę tych zamierzeń – dominuje Kraków, miasto, gdzie nasz noblista osiadł pod koniec życia i gdzie w 2004 r. został pochowany. Znakomite Wydawnictwo Literackie wydrukowało kilka najważniejszych pozycji tego autora, ich uzupełnieniem jest obszerna epistolografia i książki biograficzne ukazujące się w innych oficynach. Plany wydawnicze Roku Miłosza rozpisano na wszystkie miesiące, koordynacją przedsięwzięć edytorskich zajmuje się zaś Instytut Książki, a w nim Agnieszka Rasińska-Bóbr. Utwory wybrane i zebrane W styczniu w Wydawnictwie Literackim ukazała się „Rodzinna Europa”, pozycja o charakterze eseistyczno-publicystycznym z 1959 r., skierowana do czytelników nie tylko w Polsce, mówiąca o fenomenie wschodnioeuropejskiej tożsamości, o – jak się sam autor wyraził – naszym wschodnim galimatiasie, obcym nawet większości polskich czytelników. Kolejne pozycje to „Wyprawa w dwudziestolecie”, własna wizja okresu międzywojennego, z którego dziedzictwem autor bezwzględnie się rozprawia, a także wznowienie „Spiżarni literackiej”, w której – jak to w spiżarni – znajdują się spostrzeżenia i anegdoty, ale także echa całkiem poważnych dysput filozoficznych i religijnych. W Wydawnictwie Literackim ukażą się też „Poezje wybrane” – w wyborze samego autora i opatrzone posłowiem oraz zbiór tekstów Marka Zaleskiego „Zamiast. O twórczości Czesława Miłosza”. Do tych zamierzeń edytorskich należy dołączyć opublikowaną przez wydawnictwo Bosz antologię wierszy Czesława Miłosza inspirowanych miejscami bliskimi poecie: „Tak zwane widoki ziemi. Wybór wierszy” oraz planowane przez Wydawnictwo a5 wznowienie debiutu młodego Miłosza – „Poematu o czasie zastygłym”. Miłosz był przede wszystkim poetą i do swych wierszy przywiązywał największą wagę. Trzeba więc koniecznie wspomnieć o pomnikowej edycji wydawnictwa Znak „Wiersze wszystkie” Czesława Miłosza. Na 1,4 tys. stronach mamy tutaj utwory zamieszczane w kolejnych zbiorach poetyckich, a także publikowane w czasopismach – w sumie plon 70 lat pisania (!), jedno z największych dokonań twórczych – nie tylko w literaturze polskiej. Listy i kontakty Ogromną porcję wiedzy o autorze „Zniewolonego umysłu” dostarczą nam wydania jego korespondencji. W tej dziedzinie wiele nowości przygotowała Fundacja Zeszytów Literackich. Do księgarń już trafiła druga część szkiców Miłosza o Rosji „Widzenia transoceaniczne” i tom korespondencji poety z Konstantym Jeleńskim. W przygotowaniu są wydania listów wymienianych przez Miłosza z Aleksandrem Watem i Olą Watową, a także książka litewskiego pisarza Tomasa Venclovy „Mój Miłosz”, zawierająca szkice autora, wypisy z jego dziennika, jak również dwugłos Venclovy i Miłosza o Wilnie. Notabene swoją książkę Venclova zaprezentuje w bibliotece publicznej na Manhattanie. Fundacja Zeszytów Literackich opublikuje też „Portret podwójny”, przedstawiający relacje Miłosza z Jarosławem Iwaszkiewiczem oraz ich wizję Polski na tle kultury Europy. Wydawnictwo Czytelnik dołącza się do tego z publikacją kolejnych dwóch tomów korespondencji Miłosza z Jerzym Giedroyciem z lat 1964-2000. Wydawnictwo W.A.B. wydało książkę Emila Pasierskiego o relacjach „wyklętego” przez 30 lat poety z komunistą Jerzym Putramentem „Miłosz i Putrament. Żywoty równoległe”, która jest niemal powieścią awanturniczą. Inną pozycją dającą okazję do porównywania i studiowania kontaktów, zresztą nie tylko na podstawie listów, jest wydana przez Korporację Ha!art książka „Plus minus Atlantyda albo ukłony parzyste. Rzecz o Wisławie Szymborskiej i Czesławie Miłoszu” autorstwa Joanny Salamon. Pod koniec roku ma się jeszcze ukazać w Więzi wydanie korespondencji Czesława Miłosza z rodziną Micińskich. Śladami pisarza Mozolnie też staramy się w Roku Miłosza poznawać samego jubilata. Jedną z najważniejszych pozycji wydawnictwa Znak jest najobszerniejsza z dotychczas opublikowanych biografia noblisty pióra Andrzeja Franaszka. Do tego trzeba też dodać monograficzne studium poświęcone twórczości poetyckiej Miłosza „Moment wieczny” Aleksandra Fiuta w Wydawnictwie Literackim. Czekamy na wydanie obszernego kalendarium życia poety, przygotowanego przez jego sekretarkę Agnieszkę Kosińską i uzupełnionego o archiwalne fotografie i dokumenty w opracowaniu badacza twórczości noblisty, Kamila Kasperka. Do pozycji biograficznych należy też zaliczyć książkę: „Miłosz. Przewodnik Krytyki Politycznej” przygotowaną przez Stowarzyszenie im. Stanisława
Tagi:
Bronisław Tumiłowicz
