Przed pięciu laty tylko co piąty Polak pamiętał datę wyzwolenia obozu koncentracyjnego w Oświęcimiu W styczniu 1995 r., tuż przed obchodami 50. rocznicy wyzwolenia obozu w Auschwitz, CBOS przeprowadził badania pt.: „Oświęcim w zbiorowej pamięci Polaków”. Autorów zaskoczyła duża – ich zdaniem – liczba żyjących Polaków, którzy mają lub mieli wśród swoich bliskich osoby więzione w obozach koncentracyjnych. Na pytanie, czy ktoś z rodziny był więźniem Oświęcimia, 12% respondentów odpowiedziało twierdząco (wśród pytanych poniżej 24. roku życia ów odsetek był niższy – 9%). Blisko 6% badanych straciło w Oświęcimiu członka rodziny lub inną bliską osobę. Z cytowanych badań wynikało, że oświęcimskie muzeum najczęściej odwiedzają osoby do 24. roku życia – ponad 61% młodych Polaków miało za sobą tego rodzaju wycieczkę, podczas gdy zaledwie 39% osób starszych. Zdaniem autorów raportu, tę dysproporcję można tłumaczyć coraz większym dystansem, z jakim najmłodsi podchodzą do oświęcimskiej tragedii – ten bowiem eliminuje liczne, głównie psychologiczne opory przed udaniem się na miejsce masowego ludobójstwa. Większy dystans nie oznaczał jednak zapomnienia oświęcimskiej tragedii w świadomości Polaków – ponad 92% badanych pamięć o tym wydarzeniu określiła mianem „ważnej”. Badania OBOP z lutego 2000 r. – „Oświęcim, przeszłość a teraźniejszość w opiniach Polaków” – udowodniły, że przytłaczająca większość z nas nie jest świadoma rzeczywistej liczby ofiar Auschwitz. Już po obchodach 55. rocznicy wyzwolenia obozu odsetek wskazujących na zgodną z ostatnimi ustaleniami liczbę 1,5 mln wyniósł zaledwie 13%. Niemal połowa uważała, że Auschwitz pochłonęło ponad 2 mln istnień ludzkich, a najwięcej, bo aż 14% badanych, mówiło o 6 mln. Lepiej było z pytaniem, kto stanowił największą liczbę ofiar całego obozu oświęcimskiego. Przed obchodami 55. rocznicy odpowiadaliśmy: Żydzi – 48%, Polacy – 26%; po obchodach odpowiednio – 67% i 19%. Z przeprowadzonych w tym samym czasie przez OBOP innych badań – „Obraz II wojny światowej w pamięci Polaków” – wynikało, że działalność obozu w Auschwitz jest trzecim wydarzeniem kojarzonym z II wojną światową. Na pytanie bowiem, który fakt z historii Polski w okresie II wojny światowej przychodzi przede wszystkim na myśl, „Oświęcim” odpowiedziało 11% respondentów. Wśród najmłodszych, między 15. a 19. rokiem życia, jako pierwsze skojarzenie z oświęcimskim obozem miało 13% badanych. W tych samych badaniach okazało się również, że tylko 20% respondentów poprawnie odpowiedziało na pytanie, jaką ważną rocznicę obchodziliśmy 27 stycznia; 74% nie wiedziało, że chodziło o wyzwolenie obozu oświęcimskiego. Wśród 15-19-latków odpowiedzi rozłożyły się następująco – 11% i 82%. A przypomnijmy – sondaż ów przeprowadzono tuż po obchodach 55. rocznicy wyzwolenia. Przed nami następna okrągła rocznica i zapewne kolejne sondaże. Jakie przyniosą wyniki? – już wkrótce się przekonamy. Share this:FacebookXTwitterTelegramWhatsAppEmailPrint
Tagi:
Marcin Ogdowski
