Puszcza Białowieska
To ostatnie w Europie, wielkie skupisko lasu pierwotnego. Na 1280 km kw. (w Polsce 580 km kw.) znajdują się wszystkie typy lasów niżowych: są grądy – czyli lasy dębowo-lipowe z domieszką świerka, są łęgi, olsy i łozowiska oraz bory mieszane, sosnowe, świerkowe i bagienne. Spośród 26 gatunków puszczańskich drzew uwagę zwracają 300-letnie lipy i okazałe dęby szypułkowe, olsze i czarne osiki. Drzewa zadziwiają swoimi rozmiarami, niespotykanymi już nigdzie indziej w Europie. Te, które powalił czas lub burza, obrastają mchami i grzybami, dlatego podłoże w lesie jest wilgotne i miejscami nawet zalane wodą. Nad brzegami rzek i między drzewami rozciągają się torfowiska i tereny o niezwykle żyznej glebie. W puszczy występuje około tysiąca gatunków roślin. Takiego bogactwa w Europie już się nie spotyka. Rośnie tutaj aż 138 gatunków krzewów, 210 gatunków porostów i 80 gatunków mchów. Niezwykle bogaty jest w puszczy również świat zwierząt, żyje tu aż 11 tysięcy gatunków. Z 55 gatunków ssaków wyjątkowo dobrze czują się jelenie, sarny, dziki, lisy, borsuki i kuny, powróciły łosie, rysie, wilki i bobry. Samych nietoperzy naliczono 12 gatunków. Wśród 212 gatunków ptaków są tak rzadkie i zagrożone, jak dzięcioły białogrzbiete i trójpalczaste, orlik krzykliwy, bocian czarny i orzeł przedni. Królem puszczańskich zwierząt jest żubr. To najcięższe z europejskich zwierząt nie istniało już na wolności, ostatni żubr został zabity w lutym 1921 r. Gatunek “zmartwychwstał” dzięki wysiłkom podjętym przez polskie władze i naukowców w okresie międzywojennym. W 1929 r. z zagranicznych ogrodów zoologicznych sprowadzono dwie żubrze krowy i jednego byka. Pod koniec lat 40. w Białowieży żyło już 40 dzikich żubrów, obecnie jest ich kilkaset. W polskiej części puszczy znajdują się zagrody z tarpanami (zwierzę niegdyś również wytępione). Żyjące obecnie są wynikiem restytucji i pochodzą od koni, które kiedyś krzyżowano z tarpanami. W 1921 r. część puszczy została uznana za teren chroniony. W 1932 r. utworzono rezerwat o powierzchni 4700 ha, który w 1947 r. został przemianowany na park narodowy. Na listę światowego dziedzictwa puszcza została wpisana w 1979 r., UNESCO uznała ją również za rezerwat biosfery. Z siedmiu cudów świata starożytnego do naszych czasów zachowały się tylko wielkie piramidy w Gizie. Podobny może być los współczesnych skarbów Ziemi, stworzonych zarówno przez naturę, jak i przez człowieka. Chcąc je zachować dla przyszłych pokoleń, w 1972 r. UNESCO przyjął Międzynarodową Konwencję Ochrony Dziedzictwa Kulturalnego i Naturalnego. Na liście światowego dziedzictwa znalazło się kilkaset skarbów, w tym kilkadziesiąt przyrodniczych. Są wśród nich ostatnie raje na Ziemi o nadzwyczajnym pięknie, jak Wielki Kanion (USA) i najwyższe partie Himalajów w parku narodowym Sagarmatha (Nepal); są regiony szczególnie cenne ze względu na ich właściwości biologiczne i ekologiczne, np. Wielka Rafa Koralowa w Australii; są obszary obejmujące niezwykłe zjawiska natury, jak chociażby wodospady na rzece Iguazú (pogranicze Argentyny i Brazylii). Niektóre z nich to zarazem wytwory natury i dzieła człowieka, czego przykładem jest macedońska Ochryda – jezioro z reliktami fauny trzeciorzędowej oraz zabytkowy zespół kościołów. Ochrona tych skarbów jest obowiązkiem zarówno państw, na obszarze których się znajdują, jak i społeczności międzynarodowej. Wśród europejskich zabytków przyrody szczególnie cenna jest polsko-białoruska Puszcza Białowieska. Share this:FacebookXTwitterTelegramWhatsAppEmailPrint
